NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ KUPUJĄC SAMOYEDA?

Człowiek decyduje się na Samoyeda - załóżmy - po rozważeniu wszystkich za i przeciw, plusów i minusów i postanawia, że jest to pies dla niego. Niestety, do tej pory jako takiej styczności z rasą nie miał, bądź miał, ale nie wie czym kierować się przy zakupie szczenięcia. Pomińmy tutaj wątek pseudohodowli i hodowli, bo o tym było pisane na forum MójYed tutaj: Z czego wynika cena szczenięcia bez rodowodu? i tutaj: Od czego zależy cena Samojeda z rodowodem?
Pomińmy też temat, w jaki sposób wybrać hodowlę - bo to temat rzeka na osobny wątek.

Pokrótce - na co zwrócić uwagę kupując szczenię Samoyeda:

1. BADANIA RODZICÓW

Przede wszystkim badania - i nie podchodzić do tego tematu w sposób olewający. Niezależnie od tego, czy kupujemy szczenię pod kątem wystaw, sportu, dogoterapii, czy tylko jako pies rodzinny, w pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na zdrowie rodziców i przodków danego skojarzenia. 
Rodzice powinni być koniecznie przebadani pod kątem dysplazji bioder (z wynikiem HD:A, HD:B lub HD:C, przy czym HD:C powinno być łączone tylko i wyłącznie z HD:A; HD:A jest wynikiem najlepszym) oraz dziedzicznych chorób oczu (badanie powinno być przeprowadzone przez uprawnionego lekarza okulistę, który poświadczy wynik certyfikatem; certyfikat ECVO zwany także CERF jest ważny rok od dnia otrzymania - badanie powinno się więc powtarzać). Dodatkowo Samoyed może być przebadany pod kątem dysplazji łokci (najlepszy wynik to ED:0/0) lub mieć testy DNA na choroby XL-PRA (wynik neg/negative/negatywny lub free/wolny) i RD-OSD. W praktyce za komplet badań Samoyeda uznaje się badanie bioder (HD) oraz badania oczu.
Nie należy bać się pytać o dowody wyników badań - normalny hodowca nie ma problemów z udostępnieniem potwierdzenia. W przypadku dysplazji bioder jest to wbitka w rodowód, w przypadku badań oczu jest to certyfikat, choć certyfikat u każdego okulisty wygląda nieco inaczej:

Dlaczego tak ważne są badania rodziców? Zmniejszają ryzyko schorzeń (dysplazja, choroby oczu) u szczenięcia. Skoro hodowca chce kilka tysięcy za szczenię, niech zainwestuje tych kilka stówek w przebadanie psów celem sprawdzenia, czy nie są obciążone jakąś chorobą. Wbrew powszechnej opinii, iż "Samoyedy to zdrowa rasa", jest to rasa obciążona dysplazją bioder i niektórymi chorobami oczu - i to naprawdę niemały problem w rasie. Niestety, hodowcy rzadko podają złe wyniki psów ze swoich hodowli do publicznej wiadomości, zwykle chwalą się tylko tymi korzystnymi, choć nie ma czegoś takiego, jak linia wolna od schorzeń. Eliminacja osobników chorych, choć nie wyklucza całkowicie ryzyka wystąpienia problemu (zwykle wady dziedziczą się wielogenowo, stąd bardzo ciężko jest przewidzieć, kiedy się ujawnią), naukowo udowodniono, że im "czystsza" linia i im lepsze wyniki zdrowotne mają psy w danych skojarzeniu oraz ich przodkowie, tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia problemu u szczeniąt, stąd tak istotne jest, by wybrać linię, w której jak najrzadziej pojawiają się pewne problemy zdrowotne. Dlatego absolutnym minimum powinni być przebadani rodzice z dobrymi wynikami badań na dysplazję bioder oraz chorób oczu, a najlepiej, jeśli także ich przodkowie są przebadani i wolni od tych schorzeń.

UWAGA!
Jeśli hodowca nie chce udostępnić wyników badań rodziców (bądź jednego z rodziców) miotu, istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że psy są chore w sposób wykluczający z hodowli. Zwiększa to ryzyko wystąpienia schorzeń u szczenięcia.
Jeśli hodowca twierdzi, że nie bada psów, bo "na oko" widać, że są zdrowe - poszukaj innej hodowli.
Jeśli hodowca twierdzi, że zdrowie jednego rodzica gwarantuje zdrowie szczenięcia - poszukaj innej hodowli.

W dzisiejszych czasach badania psów przed użyciem w hodowli powinny być na porządku dziennym. Posunę się do stwierdzenia, że hodowca, który nie bada swoich psów, niewiele różni się od pseudohodowcy pod szyldem Związku Kynologicznego, który rozmnaża wszystko jak leci. Dlatego jeśli hodowca wymaga od kogoś zapłaty za szczenię, niech wymaga też od siebie. Szczególnie działając w trosce o dobro rasy.

2. STAN SZCZENIĘCIA I HODOWLI

Hodowla hodowli nierówna, nawet jeśli jest zarejestrowana w najlepszej organizacji świata ;) wszędzie, gdzie w grę wchodzą pieniądze, zdarzają się ludzie nastawieni na zysk, tzw. "czarne owce". Dlatego należy zawsze zachować czujność.
Wspaniale jest, jeśli hodowla znajduje się blisko naszego miejsca zamieszkania i hodowlę można odwiedzić przed wielkim dniem odbioru szczenięcia. Można wtedy sprawdzić, w jakich warunkach szczenię ma się urodzić, wychować i w jakich warunkach żyją rodzice.
Jeśli takiej możliwości nie mamy, warto zasięgnąć opinii osób "siedzących" dłużej w temacie (opinie są subiektywne, dlatego warto zapytać kilka niezależnych osób) i wypytać hodowcę o wiele rzeczy.
Na co zwrócić uwagę będąc na miejscu?
W jakich warunkach przechowywane są szczenięta - podłoże, otoczenie (czy jest to miejsce, w którym mają stały kontakt z człowiekiem, czy są odizolowane) itp.
Stan zdrowia szczenięcia - czy ogólnie szczenię wygląda na zdrowe, czy nie jest osowiałe, czy nie ma śladów biegunki,czy brzuszek nie jest wzdęty (nie mylić wzdęcia z grubym brzuszkiem) lub obrzmiały (np. na skutek zarobaczenia); jaki jest stan skóry i sierści; spojrzeć, w jaki sposób szczenię się porusza, czy nie ma z tym problemów.
Koniecznie należy dowiedzieć się, czym szczenię było karmione i jak często.
Jeśli coś budzi nasze obawy bądź podejrzenia, nie bać się pytać i reagować.

3. WYBÓR SZCZENIĘCIA POD KĄTEM:

a) Pies rodzinny

Tutaj wybór jest najprostszy - pies ma być po prostu towarzyszem. Skupiamy się więc na tym, co napisałam wyżej - najważniejsze, żeby rodzice byli przebadani, a stan zdrowia szczenięcia nie wskazywał na nic niepokojącego. Jeśli nie planujemy kariery wystawowej, warto zapytać o szczenię z wadą dyskwalifikującą, czyli o tzw. "peta" bądź "szczenię na kolanka". Taki pies będzie mieć wadę, która dyskwalifikuje go z wystaw (np. krzywy zgryz), a nie wpływa na jego zdrowie. Cena za takie szczenię jest zwykle niższa. 
Warto przy wyborze szczenięcia przeprowadzić test Campbella, aby ocenić temperament psa:
http://www.psy24.pl/666-Test-Campbella-5-prob-dla-psa.html
http://www.pies.pl/test-campbella---ocen-charakter-szczeniecia_276_a2119.html

b) Pies terapeutyczny

Z dogoterapią nie jest tak, że są wskazane do terapii rasy i każdy osobnik tej rasy na psa terapeutę się nadaje. Liczą się wyłącznie cechy danego osobnika, jego temperament i predyspozycje. Kupując szczenię z myślą o dogoterapii najlepiej jest znaleźć hodowlę, która współpracuje z którąś z instytucji terapeutycznych w Polsce, dzięki czemu uprawniony dogo/kynoterapeuta przeprowadzi fachowe testy predyspozycji szczeniąt do dogoterapii, wybierając najodpowiedniejsze do tego celu szczenię. W tym wypadku najlepiej jest polegać na opinii fachowca. Hodowca może próbować sam wybrać szczenię, jednak fachowiec to fachowiec, tym bardziej, ze są w Polsce hodowle, które z ośrodkami terapeutycznymi współpracują. Listę ośrodków dogoterapeutycznych można znaleźć tutaj: Ośrodki dogoterapeutyczne w Polsce. Jeśli planujemy więc dogoterapię, warto zapytać hodowcę o możliwość przeprowadzenia testów predyspozycji przez profesjonalistę.
W przypadku decyzji o zakupie psa do dogoterapii, należy zwrócić szczególną uwagę na nacisk hodowli na socjalizację szczeniąt. I nie chodzi tutaj o słynną "wczesną stymulację neurologiczną", tylko przykładanie się do zapoznawania psa z otoczeniem, np. metodą "Złota 12".

c) Pies sportowy

Samoyed to pies, który doskonale sprawdza w sportach. Można trenować z nim zaprzęgi, agility, sprawdzają się też w obedience, a nawet zaganianie owiec :)
Najczęściej Samoyeda pod kątem sportu zakupuje się jednak do zaprzęgu. Teoretycznie każdego psa da się wyszkolić do biegania w zaprzęgu. W praktyce nie każdy pies będzie w tym się sprawdzać. Według specjalistów najlepiej jest wybrać szczenię po rodzicach, którzy trenują zaprzęgi, najlepiej na pozycji lidera (wiele bowiem cech psychicznych jest dziedziczna, a nie każdy pies nadaje się na lidera). Szczenię powinno być żywiołowe, ciekawskie, ale i najbardziej socjalne - należy sprawdzić, jak do socjalizacji podchodzi hodowca. Ważne jest jak najwięcej kontaktów z ludźmi – poznawanie dzieci i dorosłych, zabawy z nimi. Bardzo ważny jest też kontakt z wieloma dorosłymi psami - możliwie różnych maści i wielkości (oczywiście z zachowaniem zasad profilaktyki chorób). Szczenię musi być odważne, pewne siebie, a jednocześnie chętne do współpracy. U psa zaprzęgowego lub ogólnie sportowego podstawą jest dobre zdrowie (a więc pilnujemy, by rodzice byli zdrowi!), zapał do pracy, szybkość i posłuszeństwo.
Więcej: http://www.biegi.pl/aktual/cani1.html oraz http://dwiekorony.pl/husky/trening.php

d) Pies wystawowy

Wybierając psa pod kątem wystaw należy kierować się przede wszystkim tym, by pies nie miał wad dyskwalifikujących bądź wad, które mogą utrudnić mu "karierę". Nie jest tak, że w każdym miocie rodzą się gwiazdy ringów. Nie każde też super rokujące szczenię wyrasta tak wspaniale, jak się zapowiada. Przy zakupie dobrego szczenięcia na wystawy trzeba wybrać dobry miot, ładnie zapowiadającego się szczeniaka i mieć sporo szczęścia przede wszystkim ;)
Nawet jeśli chcemy 'zwykłego' psa do powystawiania, należy zwrócić uwagę na niektóre rzeczy, widoczne już u szczeniaka:

** pigmentacja - Samoyed powinien mieć doskonale wypigmentowane powieki oraz wargi (powinny być czarne, bez przerw). Co istotne, niektóre nieduże ubytki pigmentu w niektórych liniach pigmentują się nawet do kliku miesięcy, co oznacza, że niektóre szczenięta mogą mieć w przyszłości pełną pigmentację, choć tu należy polegać na znajomości linii i wielkości ubytków u szczeniaka.
Braki pigmentu są poważną wadą wg wzorca:

** zgryz - co prawda zgryz może skrzywić się po wymianie zębów, ale jeśli szczenię ma prawidłowy zgryz przy mlecznych zębach, jest wysoka szansa na to, że zostanie jaki jest ;) zdarzają się też przypadki, że szczenięciu z nieprawidłowym zgryzem, po wymianie zębów na stałe, zgryz się naprawia; u Samoyeda akceptowany jest zgryz nożycowy

nieprawidłowe zgryzy:

zgryz cęgowy, przodozgryz, tyłozgryz
zestawienie zgryzów

** charakter - szczenię powinno być dobrze zsocjalizowane, chętne do współpracy i pewne siebie. Znaczną częścią sukcesu jest piękna prezentacja psa, a więc szczenię musi mieć bardzo dobry charakter - ciężko przebić się w ringu psu niepewnemu. Agresja u psa jest niedopuszczalna.

** inne - można oceniać rokowania szczenięcia w wieku kilku tygodni, jednak doskonała budowa w wieku szczenięcym nie stanowi gwarancji, że szczenię dokładnie tak wyrośnie. Warto jednak zapoznać się z wzorcem rasy i obejrzeć szczenię pod tym kątem. Zwrócić uwagę, czy szczenię ma dobrze osadzony ogonek - jak go nosi? zarzucony na plecy czy w dole? Czy ogonek jest wystarczająco długi (zdarzały się przypadki szczątkowych ogonów u Samoyedów!). Jaki jest kolor oka (preferowane jest jak najciemniejsze, choć kolor oka może zmieniać się z wiekiem)? 
Najlepsze jest jednak wybranie hodowcy, który ma dobrą opinię i pomoże nam uczciwie w wytypowaniu ładnie zapowiadającego się szczenięcia, wyróżniającego się na tle miotu.

Opracowanie: Paulina Adamska, hodowla The Glow Of The Snowy Star. 

Chcesz dodać coś od siebie? Masz pytania? Zapraszamy do wątku z artykułem na forum MójYed: NA CO ZWRÓCIĆ UWAGĘ KUPUJĄC SZCZENIĘ SAMOYEDA?